In 2005 werd de Groep Wilders opgericht door Geert Wilders, later werd dit de Partij voor de Vrijheid. Dertien jaar later is de PVV nog steeds groot in de peilingen en is Geert Wilders nog steeds partijleider, fractievoorzitter en enig lid van de partij die dus eigenlijk geen partij mag heten. Wilders zou het zelf allicht een neppartij noemen, ook heeft de beweging trekjes van een sekte, draaiend om leider Wilders.
De PVV doet het nog steeds goed in de peilingen, eerder was de PVV zelfs de grootste, maar bij verkiezingen viel het resultaat vaak alsnog tegen. Dat de PVV toch weer zo succesvol is kun je verwonderlijk noemen. De rechts-populisten hebben per saldo de afgelopen tien jaar niets bereikt. Éénmaal waren ze dicht bij regeringsdeelname, in 2010 was de PVV met 24 zetels de derde ‘partij’ van Nederland. Toch deed de PVV niet mee. Ze sloten dat jaar wel een gedoogakkoord met het CDA en de VVD. Dat leek een slimme zet, wel de lusten en niet de lasten van regeren. Wilders zal zich ook gerealiseerd hebben dat hij geen capabele bewindslieden in huis heeft. Toch was ook dit al te veel verantwoordelijkheid voor Wilders en liet hij het kabinet na twee jaar struikelen. Wilders zou het pakket aan bezuinigingen dat voorlag niet kunnen verantwoorden aan zijn achterban. Dat terwijl steeds blijkt dat de PVV-fractie qua stemgedrag zich weinig aantrekt van de achterban.
Dan mag je het toch bijzonder noemen dat de PVV er nu nog steeds zo goed voor staat in de peilingen. Nederlanders zijn blijkbaar kort van memorie. De PVV neemt geen verantwoordelijkheid, houdt zich niet aan het eigen programma en kan niet samenwerken. Tel daarbij de vele schandalen rond diverse PVV-ers op en je hebt een recept voor ineenstorting.
Zo zou je denken. Maar Geert voelt haarfijn aan wat ontevreden Nederland wil horen. Geert is het vleesgeworden chagrijn en weet met simpele one-liners angst en boosheid te bespelen. Het is een eenvoudige herhalende formule die effectief is op welk onderwerp dan ook. In willekeurige volgorde: vluchtelingen, islam, Polen, de EU en de gevestigde orde in Den Haag. Bij dat laatste vergeet hij voor het gemak even dat hij een van de langstzittende kamerleden is en grotendeels de agenda bepaalt.
Heeft de PVV dan niets bereikt? Beleidsmatig niet nee, extraparlementair wel. De PVV heeft een belangrijke bijdrage geleverd aan een gepolariseerde samenleving. Mede dankzij Wilders denkt een grote groep Nederlanders dat debat voeren een kwestie van de grootste bek is. Mede dankzij de PVV is het wantrouwen jegens politici groter dan ooit. En ook dankzij de PVV voelen minderheden zich onzeker en onveilig. Ook kun je afvragen als andere populistische stromingen als FvD, VNL en GeenPeil zonder Wilders bestaan zouden (hebben). Ook stevige uitspraken en proefballonnetjes van VVD en CDA kunnen we als gevolg van de retoriek van Wilders en diens electorale succes beschouwen.
Het belangrijkste wapenfeit vóór de PVV? Ze hebben veiliggesteld dat plucheplakker Geert Wilders en zijn trawanten, die in het bedrijfsleven niet meer aan de bak zouden komen, voorlopig nog wel even uit de staatsruif kunnen eten.
Gefeliciteerd Nederland, dertien jaar PVV.
Woutel
P.S.: Ik schreef dit oorspronkelijk in november 2015. Een update leek op z’n plaats, alhoewel ik weinig hoefde aan te passen en de resultaten van de PVV nog steeds nihil zijn. Daarom zie ik weinig reden om aan te nemen dat dit volgend jaar anders is.
